دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (3268 مشاهده)
درک مبانی دگرشکلی در شناخت رخدادهای زمین‌شناسی حال‌حاضر جون زلزله و زمان زمین‌شناسی چون کوهزادها اهمیت دارد. جنین شناختی همچنین به درک ویژگی‌های دگرشکل‌پذیری سنگ‌های پوسته جامد زمین که جایگاه اکتشاف و استخراج منابع معدنی و ذخایر هیدروکربوری است می‌انجامد. در این کتاب مبانی اساسی دگرشکلی شامل مفاهیم، ساختارها، نشانگرها، روش‌های اندازه‌گیری، رفتار‌شناسی، شرایط، مکانیزمها، تعیین سن و تاریخ دگرشکلی و با ارائه پژوهش‌های صورت گرفته در فلات ایران ارائه شده است. در بخش مفاهیم، ضمن تشریح جزء غیر‌سخت دگرشکلی (کرنش)، ویژگی‌های انواع کرنش همگن ذکر شده و معادلات بیضی کرنش و حالات بیضی و بیضوی کرنش. که با توجه به درجه بیضی بودن و بیضویت کرنش مشخص می‌گردند تبیین گردیده است. گرچه تشریح کامل ساختارهای دگرشکلی خود نیاز به تحریر کتاب مجزایی است، در اینجا به تشریح کلیاتی از ساختارهای اصلی چون لایه‌بندی‌ها، چین‌ها و شکستگی‌ها (درزه‌ها و گسل‌ها) پرداخته شده و سعی گردیده تا با ارائه مثال‌هایی ارتباط آن‌ها با یکدیگر تشریح گردد. همچنین به معرفی برخی ساختارهای غیر‌دگرشکلی در این بخش پرداخته شده تا تمایز آن‌ها با انواع مرتبط با دگرشکلی روشن‌تر گردد. از آنجا که فراوانی ساختارهای دگرشکلی که به نوعی متحمل کرنش برشی شده‌اند بیشتر است، در ادامه این فصل، انواع نشانگرهای جنبشی میکروسکپی و ماکروسکپی بیان شده تا با استفاده از آن‌ها راستا و سوی جابجایی گسل‌ها و پهنه‌های برشی که متحمل کرنش برشی شده‌اند تعیین گردد. روش‌های عملی اندازه‌گیری کرنش، که امکان اندازه‌کیری کمی درجه بیضی بودن و بیضویت کرنش را ممکن می‌سازند در ادامه ارائه شده است. سعی گردیده تا مواردی از استفاده از روش‌های متنوعی که قابل بکارگیری برای هردو بخش‌داخلی و خارجی کوهزادها است ارائه گردد. استفاده از برش‌های عرضی ترازمند و بازگردانی و موازنه آن‌ها که امروزه یکی از ابزارهای اصلی در تحلیل و بررسی تکامل کمربند‌های چین-رانده با پتانسیل ذخایر هیدروکربوری است، در ادامه فصل روش‌های اندازه‌گیری کرنش و به جهت برآورد کوتاه‌شدگی این کمربند‌ها ارائه شده است. میزان و شدت دگرشکلی سنگ‌ها تابع ویژگی‌های ذاتی آن‌ها و شرایط محیطی که سنگ دگرشکل می‌گردد است. بنابراین در فصل بعدی کتاب، رفتار‌شناسی دگرشکلی تبیین شده و انواع رفتارهایی را که سنگ‌ها در خلال دگرشکلی بروز می‌دهند و پارامترهای محیطی موثر تشریح گردیده است. با توجه به چنین تفاوت رفتاری، می‌توان مکانیزمهای متفاوتی برای دگرشکلی سنگ‌ها انتظار داشت. این مکانیزمها که در شرایط متفاوتی از دگرشکلی روی می‌دهند و عمدتا تابعی از وضعیت فضایی (شکننده سطحی و شکل پذیر عمیق) و زمانی هستند، تغییر می‌نمایند. بنابراین برآورد شرایط و همچنین تاریخ و مسیر دگرشکلی در شناخت این مکانیزمها اهمیت دارد. به همین دلیل در چهار فصل انتهایی کتاب انواع مکانیزمهای دگرشکلی، معیارهای شناسایی آن‌ها که همانا ریز‌ساختارها هستند تشریح گردیده‌اند. ریز‌ساختارهایی که می‌توانند برای تبیین شرایط و یا عمقی که دگرشکلی روی می‌دهد بکار آیند. بهمین دلیل رابطه مستقیمی بین توسعه ریز‌ساختارها، شرایط دگرشکلی و مکانیزمهای حاکم بر دگرشکلی وجود دارد. چون چنین شرایطی از دگرشکلی در زمان زمین‌شناسی می‌تواند تغیبر نماید، روش‌های متداولتر تعیین سن دگرشکلی و با ارائه مثال‌هایی تاریخ و مسیر دگرشکلی طی زمان در فصل‌های انتهایی کتاب ارائه گردیده است.
نوع اثر:
تألیف |
موضوع اثر:
علوم پایه دریافت: 1396/8/4 | پذیرش: 1396/10/3 | انتشار: 1398/7/10
ارسال پیام به پدید آورنده اصلی
