کتابی حاضر کوششی است که به‌منظور تدوین اثری پایه و جامع در زمینه مرتع و اکوسیستم‌های مرتعی انجام شده و دستاورد سال‌ها پژوهش و تدریس نگارنده در این زمینه است. ساختار و مطالب مندرج در این مجموعه آموزشی– تحقیقاتی طوری تنظیم شده که علاوه بر پوشش دادن سرفصل دروس مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم و مهندسی مرتع، بخش‌هایی از سرفصل‌های برنامه درسی دکترای این رشته را نیز شامل می‌‌‌‌شود. این مجموعه 10 فصل دارد. در فصل اول مفاهیم پایه معرفی می‌‌‌‌شود. در فصل دوم، علم اکولوژی مرتع، مفهوم اکوسیستم‌های مرتعی و اجزای آن تحلیل می‌‌‌‌شود. در فصل سوم، ساختار و کارکرد اکوسیستم‌های مرتعی، جریان انرژی و چرخه مواد غذایی در مراتع بررسی می‌‌‌‌شود. در فصل چهارم بیولوژی خاک مرتع معرفی می‌‌‌‌شود. در فصل پنجم برهم‌کنش‌های بین گونه‌ای در اکوسیستم‌های مرتعی تشریح می‌‌‌‌شود. توالی و علل پویایی پوشش گیاهی در اکوسیستم‌های مرتعی، انواع توالی در فصل ششم بررسی می‌شود. مدل وضعیت حال و انتقال در اکوسیستم‌های مرتعی در فصل هفتم بررسی می‌‌‌‌شود. در فصل هشتم آشیان بوم‌شناختی گونه‌های گیاهی، معرفی انواع مدل‌ها، اهمیت و کاربرد مدل‌ها بررسی و تشریح می‌‌‌‌شود. گیاهان مهاجم و تهاجم‌پذیری در مراتع در فصل نهم بررسی می‌شود. در فصل دهم علفخواری و چرای دام در اکوسیستم‌های مرتعی بررسی می‌‌‌‌شود. اگر‌چه در هر فصل متناسب با موضوع سعی شده است تا حد امکان به آخرین پژوهش‌های انجام‌شده توجه شود، اما با توجه به مسائل پردامنه اکوسیستم‌های مرتعی ارائه بسیاری از آنها در این مجموعه ممکن نبوده است.